Łupkowatość jest często skutkiem kompresji skały spowodowanej ciśnieniem wywołanym przez leżące wyżej warstwy skał, co powoduje zmniejszenie porowatości i usuwanie wody (kompakcja).
Mają doskonałą łupkowatość, czyli podzielność płasko-równoległą, wzdłuż której dzielą się na cienkie kolumny o grubości 1-10 mm albo też cienkie kolumny „ołówkowe” wyznaczające linijność.
